Yahudi hamamı

Yahudi Hamamı

     Yahudi Hamamı Selanik'in güney batısında ki Kral Herakliou ve Komninon kavşağında bulunmaktadır. Bilinen büyük bir Osmanlı hamamıdır. Bugün bölge Çiçekçiler ismiyle de anılmaktadır ve 1951 yılından beri bölgede çiçekçi dükkanları faaliyet göstermektedir. Türkçe belgelere göre yapı bir çok değişik isimle anılmıştır. Örneğin, «Halil Ağa Hamamı, Pazar-ı Kebir Hamamı, Pazar Hamamı, Kadınlar Hamamı». Yapı esasen Yahudi Hamamı olarak anılmaktadır. Çünkü yapı Yahudilerin çok yoğun olarak yaşadığı bir mahallede yapılmıştır.

      Bütün veriler, gerek inşaat, gerek tipolojik ve gerek morfolojik, bize yapının 16. yüzyılın ilk çeyreğinde yapıldığını işaret etmektedir. Hamam, 750 metre karelik bir alanı kaplamaktadır, iki bölümden oluşmaktadır yani her iki cinsiyet tarafından da kullanılmaktaydı. Her bölüm kare şeklinde büyükçe bir salondan oluşmakta, her biri büyük bir yarım küre kubbe ile örtülüdür ve küçük bölmelerden oluşmaktadır. Her biri ayrı ayrı bölmelere ev sahipliği yapmaktadır. Hamamın her iki bölümüde tipik şekilde biçimlendirilmiş olup (soğuk, ılık ve sıcak su) ve hipokaust* sistemi mevcuttu. Ayrıca hamamın içinde yardımcı odaları, tuvaletler mevcuttu. 

    Hamam’ın arka tarafında bir su deposu ve suyu ısıtmak için ateş yakıldığı bir yer vardı. Bütün yapı taştan ve tuğladan yapılmış, dış duvarlar özellikle öncelikli olmak üzere ve Bizans emaye işi kagır taklitiyle inşa edilmiştir. Anıt’ın iç kısmı zengin dekore edilmiş: kubbelerin çatıları güçlü sıva ile kabartmalı desenler ve bunların ortasında kubbeyi aydınlatmak için  sekizgen yada asreroitler kullanılmıştır. Duvarların yüzeyinde doğal çiçek motifleri yer almaktadır.

Hipokaust: Romalıların MS. 1. yüzyılda kurdukları merkezi ısıtma sistemidir. Bu sistem bir yapının zeminine inşa edilen bir fırınla işlemekteydi. Fırının ürettiği sıcak hava sütunlardan oluşmuş "hipokaust" adlı kanallardan geçiyor ve buradan da bir bacayla evin duvarlarına veriliyordu. Genel olarak halka açık hamamların ısıtılmasında kullanılsa da soğuk aylarda evlerin ısıtılmasında da kullanılmıştır. Bu Roma icadı 5.yüzyılda Roma İmparatorluğu yıkıldıktan sonra Batı'da unutulmuştur.